Hoe je op verschillende manieren naar agressie en grensoverschrijdend gedrag kan kijken 07/08/21
Tijdens een van onze trainingen over omgaan met agressie en grensoverschrijdend gedrag spraken we over een situatie waar een van de medewerkers bij betrokken was. De aanleiding voor deze dialoog was: wanneer betitel je bepaald gedrag als agressie? Deze dialoog voer ik iedere training omdat ik denk dat het van belang is om deelnemers zich te laten realiseren dat je op verschillende manieren naar agressie kunt kijken. Dit heeft onder andere te maken met je ervaringen, persoonlijke socialisatie en visie. Het gaat er niet om wie hierbij gelijk heeft, maar wel om het kennismaken met verschillende inzichten. De grootste uitdaging voor mij in trainingen is om iedereen enigszins door dezelfde bril te laten kijken als we het hebben over agressie en grensoverschrijdend gedrag. Mijn overtuiging daarbij is dat het daardoor voorspelbaarder wordt voor cliënten. Deze voorspelbaarheid is noodzakelijk om je veilig en vertrouwd te voelen en daardoor minder stress te ervaren.
Hoe reageer je op grensoverschrijdend gedrag in stressmomenten?
Een teamlid gaf als voorbeeld dat hij door een cliënt in stressmomenten “op een grappige wijze” als “kut-Marokkaan” aangesproken werd. Zijn respons op deze opmerking was vaak “Kijk naar jezelf kut-Nederlander”. Vervolgens konden ze weer een gesprek met elkaar voeren en konden ze er ook om lachen. De opmerkingen zorgden wel voor de-escalatie.
Ik voelde mij er steeds ongemakkelijker door omdat dit, naar mijn idee, een grens overschrijdt in de omgang met elkaar. Toen ik dat vertelde, waren de reacties verschillend. Het belangrijkste argument was dat het teamlid er toch voor zorgde dat de situatie de-escaleerde en het vertrouwen niet geschaad werd. Dit kon ik niet ontkennen.
Tegelijkertijd vind ik dat we niet op deze wijze met elkaar om moeten willen gaan. Ik ga dan uit van voorbeeldgedrag, algemene norm, respect, visie etc. Daarnaast vind ik het ook van belang dat een team met elkaar bespreekt wat ze hiervan vinden om hier visie op te ontwikkelen. Vragen als: “Wat is onze professionele uitstraling hierbij? en “Kan deze anders zijn dan mijn persoonlijke uitgangspunten?” zijn goed om te bespreken. Een reactie kan zijn: “Ik ben het er misschien niet mee eens, maar ik doe het toch vanuit een professioneel kader.”
Door in dialoog te blijven over dit, misschien “onschuldige”, voorbeeld kom je als team verder om je visie op “agressie en grensoverschrijdend gedrag” verder te ontwikkelen.
Gedragingen op basis van overtuiging
De persoon die het voorbeeld gaf, liet weten dat hij eigenlijk niet wist hoe hij hier anders mee om had kunnen gaan. Hij had het idee dat hij dan zwak over zou komen (overtuiging ofwel een persoonlijke waarheid) en dat de cliënt in kwestie daar misbruik van zou maken. Deze opmerking was zeer waardevol, omdat het laat zien dat we vaak gestuurd worden door overtuigingen in ons gedrag. Vervolgens hadden we ook weer een volgend onderwerp te pakken wat ging over kwetsbaarheid tonen in relatie en contact met de ander. Dat bespreken we in een volgend blog.
Geschreven door Onno Paans, eigenaar en trainer.
