Tijdens het geven van training ‘omgaan met agressie’ staan we vaak stil bij de schaal van ERG. Een, wat ons betreft, belangrijk onderdeel van ‘de schaal van ERG’ is het assertief opkomen voor je grenzen. Dit staat gelijk aan: Opkomend voor je eigen grenzen, met respect voor een ander.
Ons uitgangspunt is dat, als iemand opkomt voor zijn grenzen met minder respect voor de ander, er sprake is van grensoverschrijdende gedrag en agressieve taal. Agressieve taal werkt volgens ons stressverhogend en kan daardoor escalerend zijn. Wij denken dat in een assertieve omgeving agressieve taal minder stress zal opleveren dan in een stressvolle omgeving.
Tijdens het geven van de training vraag ik weleens naar voorbeelden van agressieve taal. Zinnen of woorden die je jezelf of je collega’s wel eens hoort zeggen en die voor meer spanning kunnen zorgen. Ik probeer tijdens de training de zinnen te vertalen naar assertieve taal. Een aantal voorbeelden:
Doe eens normaal!
Straks ben jij de eerste!
Ik hoef aan jou geen verantwoording af te leggen.
Sorry hoor, ik wist niet dat je boos werd.
Je weet wat de afspraken zijn.
Een voorbeeld: een bewoner in verhoogde spanning begint tegen mij te schreeuwen. Mijn eerste reactie zou kunnen zijn: ‘Doe eens rustig’. Wat mij betreft is dit geen assertieve reactie en zoals eerder genoemd; als mijn reactie niet assertief is, hebben we het over agressieve taal. Als ik in deze situatie assertief wil reageren dan ga ik een verzoek doen en ik houd de boodschap bij mezelf. Daarnaast probeer ik het gedrag wat ik heb waargenomen zo concreet mogelijk benoemen. Bijvoorbeeld: ‘Ik kan je niet verstaan, wil je stoppen met schreeuwen?’
Ik vind het een interessant onderwerp. Ook tijdens onze vergadering van blanco hebben we 5 minuten vrijgemaakt om herkenbare agressieve taal op te schrijven. Binnen deze 5 minuten hadden we een lijst van 40 zinnen, die we bijna wekelijks voorbij horen komen. Ik vraag me af: Hoe kunnen we van onze bewoners verwachten dat ze assertief communiceren terwijl we zelf soms gebruik maken van agressieve taal, bewust of onbewust? Volgens mij zouden we altijd moeten streven naar gelijkwaardigheid en is dit een mooi voorbeeld van ongelijkwaardigheid.
Wat mij betreft is hier het laatste woord nog niet over gesproken. Ik kan hier nog wel even over door gaan. Dit is mijn overtuiging, ik ga daarover niet discussie! Herken jij de agressieve taal in deze vorige zin?
We merken binnen ons team dat het een hoop lol oplevert en dat agressieve taal de boventoon voert en we er nog om lachen ook. Over onvoorwaardelijke ondersteuning gesproken…. Heb je misschien nog leuke voorbeelden om ons lijstje met agressieve taal aan te vullen?
Oefening: hoe omgaan met spanning en angst bij jezelf en een ander.
Omgaan met spanning en angst is een belangrijk onderwerp in onze training: “Omgaan met agressie en grensoverschrijdend gedrag”. Het gaat hierbij om de bewustwording van wat angst en spanning is en wat je er mee zou kunnen.
Als mens ben je in staat spanning en angst te ervaren en hier keuzes in te maken. Mits de angst niet zodanig is dat je gaat bevriezen, vechten of vluchten.
Bij blanco leven we in de overtuiging dat het erkennen van angst en spanning ervoor zorgt dat professionals zich minder snel laten verleiden tot discussie, overtuiging en (soms) letterlijk) de strijd aangaan.
Wat is het effect van spanning en angst bij jezelf en bij de ander?
In deze blog wil ik graag een aantal oefeningen delen die deelnemers bewustmaken van de impact van het ervaren van angst en spanning bij henzelf, maar ook bij de ander waarmee ze in contact zijn. We willen de deelnemers laten ervaren dat door het handelen vanuit emotie de spanning of angst alleen maar toeneemt. Met als effect dat de deelnemers gaan ervaren dat bij tijdige bewustwording van spanning en angst je beter in staat bent om de-escalerend te handelen. Dat je dan zelfs in staat bent om de spanning en angst bij jezelf en de ander naar beneden te krijgen.
Een aantal oefeningen voor spanning en angst
Oefening 1
In de eerste oefening gaat de groep van deelnemers uit elkaar in kleinere groepjes. Daarbij krijgen ze de volgende vragen mee:
Wat is eigenlijk spanning en angst? Zijn ze hetzelfde of verschillen ze van elkaar?
Hoe herken je de signalen van angst en spanning bij jezelf?
Hoe herken je de signalen van angst en spanning bij de ander?
Hoe ga je je eigen angst te lijf.
In de nabespreking stel ik als eerste de volgende vraag: “Wie van jullie zou er gaan bungeejumpen?”
Deze vraag is vaak een mooi begin om de dialoog op gang te krijgen over het fenomeen van angst en spanning. Het doel van de oefening is om met elkaar te bespreken hoe mensen kunnen reageren op spanning en angst, maar ook hoe spanning en angst ontstaat bij henzelf en bij de ander.
Daarnaast is in deze dialoog een mooie vraag of het goed is om de spanning of angst die je ervaart met de ander te delen. Ook in een relatie waar de ander afhankelijk is van jouw zorg of ondersteuning.
De oefeningen en de dialoog geeft veel inzicht en stof tot nadenken bij de deelnemers. Deze dialoog is echter veel op de cognitie gericht. Het is ook mooi om te ervaren wat angst en spanning bij je doet. Daarvoor hebben we de volgende oefening bedacht.
Oefening 2: met de ballon
Aantal personen:
Geen max
Doel:
De groep spanning en angst laten ervaren.
Benodigdheden:
Ballonnen
Prikker
Voorbereiding:
Geef elke deelnemer een ballon.
Laat elke deelnemer een ballon opblazen en dichtknopen.
Hoe:
Alle deelnemers zitten verspreid door de ruimte.
Vraag of elke deelnemer de ballon tussen twee handen voor zich wil houden.
Benoem dat je een prikker hebt en dat je zo door de ruimte gaat lopen.
Vraag de deelnemers om hun ogen te sluiten.
Loop door de ruimte, blijf bij een aantal deelnemers even stil staan, versnel af en toe je pas.
Je prikt geen enkele ballon lek. Loop ongeveer een minuut door de ruimte.
Laat de deelnemers hun ogen weer openen.
Je kan deze oefening nog iets spannender te maken, door de ballon dichter bij het gezicht te houden.
Evaluatie:
Vraag wat de deelnemers hebben ervaren.
Vraag waar de deelnemers de spanning in hun lichaam voelde.
Bewustwording van de signaalfunctie
Er kan een parallel gemaakt worden met de angst en/of spanning die de cliënten voelen.
De ervaring leert dat door de combinatie van deze twee oefeningen en de dialoog de deelnemers gaan ervaren dat ze een positieve draai kunnen geven aan angst en spanning en dat je er gebruik van kunt maken. Daarnaast ervaren ze dat het een heel belangrijk mechanisme is om je te beschermen. Toegeven en benoemen van spanning en angst is een kwaliteit en geen zwaktebod.
Hoe ga jij om met jouw spanning en angst?
Laat het ons weten.
Waar maak jij je zorgen over?
5 tips in het omgaan met weerstand en strijd binnen teams
Nog niet zo lang geleden is mij gevraagd ondersteuning en advies te bieden bij een vastgelopen situatie. Een team, binnen de verstandelijk gehandicaptenzorg, begeleidde en ondersteunde een vrouw waarbij de zorgprofessionals het maar niet lukten om aan te sluiten bij wat de vrouw nodig had. Er was sprake van agressie en grensoverschrijdend gedrag, veel stress en een situatie waarbij wederzijds contact onmogelijk leek. Een vertrouwensrelatie opbouwen en het neerzetten van een voorspelbaar dagritme leek onmogelijk. Kortom, een vastgelopen situatie zonder perspectief en ontwikkeling.
Overtuigen of dialoog?
Ik ging met het team van professionals in gesprek en merkte de nodige weerstand. Er waren twijfels of de vrouw op de juiste plek woonde, maar ook of het team in staat was om met deze complexe ondersteuningsvraag om te gaan. Al snel bleek dat het team verschillende omgangsvormen en begeleidingsstijlen hanteerde. Daarnaast spraken een aantal professionals over de stress en spanning die zij ervaren en benoemden de twijfels over hun eigen kunnen.
Opvallend was hoe de professionals met elkaar omgingen en de wijze van communiceren. Elkaar overtuigen, vooral roepen wat je ervan vindt en “Ja maar”, voerde de boventoon. Naar elkaar luisteren en de dialoog voeren lukte bijna niet meer. Strijd voeren en je gelijk halen, leken de drijfveren in het gesprek met elkaar.
“Waar maak jij je zorgen over”
Om de weerstand te doorbreken, koos ik ervoor om te benoemen wat ik zag en hoorde. Ik benoemde de wijze van communiceren en wat het effect daarvan was. De spiegel die ik ze voorhield werkte. Wat bleek? Ze waren zich daar niet van bewust, maar herkende het direct. Toch ging dat niet vanzelf. De weerstand en strijd onderling bleef totdat ik aan een teamlid, nadat hij met een vlammend betoog zijn manier van kijken en denken verkondigde, één vraag stelde. Ik stelde hem de vraag: “Waar maak jij je zorgen over?”
Toen was het stil…
Vol emotie, openheid en kwetsbaarheid vertelde hij zijn zorgen over de vrouw die hij bijna dagelijks ondersteunde. Zijn kwetsbaarheid raakte mij zeer. Ineens hoorde ik ook zijn betrokkenheid en drijfveer om het juiste te doen. De weerstand verdween als sneeuw voor de zon. Het effect was een mooie dialoog over waar over het moest gaan. Namelijk; hoe gaan we ervoor zorgen dat we weer aansluiten bij wat de vrouw nodig heeft? Hoe maken we weer contact en halen de stress eruit?
Ik heb het team uitgedaagd om de komende periode elkaar diezelfde vraag te stellen:
“Waar maak jij zorgen over?”.
Weerstand is betrokkenheid
Na het gesprek kwam een teamlid naar mij toe en vertelde mij dat die vraag hem tot nadenken had gezet en tot rust had gebracht. De vraag ging niet meer uit zijn hoofd en hij was van plan die vraag de komende periode vaker te stellen. “Waar maak jij je zorgen over”
Overigens ben ik van mening dat weerstand geen vies woord is of iets dat je moet bestrijden. Weerstand wordt pas een probleem als er strijd ontstaat en we elkaar alleen maar aan het overtuigen zijn. Afstemming en verbinding, elkaar ondersteunen en op basis van vertrouwen met elkaar werken wordt dan onmogelijk. Weerstand is dan ook niet hetzelfde als onverschilligheid of eigenwijsheid. Het getuigd juist van betrokkenheid. Toch roept weerstand vaak emoties op en weten we niet zo goed hoe we moeten omgaan met weerstand.
Wij geven je 5 tips in het omgaan met weerstand:
1) Zoek het op en benoem de weerstand
Ga de weerstand niet uit de weg, maar maak het bespreekbaar. Stel de vraag of je teamleden dit herkennen en wat er nodig is om de weerstand te doorbreken of er mee om te gaan.
2) Houd inhoud en betrekking uit elkaar
Op inhoud mag het flink schuren wat niet direct betekent dat we elkaar niet meer aardig vinden. Ga uit van de waarheid; “Niemand is een klier voor zijn plezier” en “Niets is persoonlijk.”
3) Ga de dialoog aan
Stel vooral veel vragen en luister. Wees nieuwsgierig hoe de ander denkt en kijkt. Wees bereid om je eigen waarheid als leugen te zien.
4) Communiceer met elkaar
Communiceren is elkaar daadwerkelijk verstaan in de bedoeling, de feiten of inhoud en intentie. Check dit door te luisteren, samenvatten en doorvragen (LSD)
5) Toon je kwetsbaarheid
Stel je kwetsbaar op vanuit de overtuiging: “Kwetsbaarheid loont altijd!”
6) Stel denkvragen
Maak daarbij gebruik van de poster denkvragen.
Herken je in jouw team weerstand of zelfs strijd?
Ik daag je uit om in de komende periode de volgende vraag eens aan je collega te stellen:
Waar maak jij je zorgen over?
Maak gebruik van de 5 tips en zie wat het effect is.
Ik lees graag wat dat heeft opgeleverd.
In onze team ontwikkeltrajecten creëren we beweging door een veranderroute te volgen. In die veranderroute leggen we samen met het team het fundament, bouwen we gezamenlijk verder en leggen vast wie wat doet. Het team creëert een eenduidige visie waardoor er een krachtig team ontstaat die resultaat gericht leert werken.
Een effect is altijd dat de omgeving rondom het team daarop reageert. Soms kan dat gepaard gaan met weerstand. Vooral als het team net iets buiten de lijntjes kleurt. Tijdens een dergelijk ontwikkeltraject komt dan ook regelmatig de vraag naar boven: “Wat vindt mijn leidinggevende/directeur/verwanten/collega’s/ andere teams ervan als wij uitgaan van ons plan?”. In deze blog geven wij 5 tips om een ontwikkeltraject succesvol te maken.
Wat zou de ander ervan vinden als wij buiten de lijntjes gaan kleuren?
Het effect van deze gedachte kan zeer beperkend werken. Het kan je als team weerhouden om de beweging daadwerkelijk in gang te zetten. Of onderdelen van het plan eindeloos te wijzigen totdat de ander tevreden is. Of we stoppen zelfs met de ontwikkeling die is ingezet, omdat de ander het er niet mee eens is. Maar zou dat terecht zijn? Moeten we ons daardoor weerhouden of kunnen we hier als team ook anders mee omgaan.
Mijn idee is, laat je niet verleiden door de reactie van de omgeving. Luister wel goed naar de reacties en geef daar betekenis aan maar ga onverstoorbaar door. Hou vast aan je visie want die is leidend. Niet de reactie van de ander. Stop met verdedigen en zet je creativiteit in. Het kan niet anders dat uiteindelijk de beweging en de ontwikkeling wordt opgemerkt. Hoe mooi zou het zijn als meerdere teams een dergelijk beweging willen creëren en om advies vragen.
5 tips om met weerstand om te gaan:
Koester de weerstand en leer er mee om te gaan.
Welke reactie dan ook, de beweging is kennelijk in gang gezet. De reactie is een bevestiging dat je het juiste doet.
Lees hier mijn blog over Omgaan met weerstand
Geef betekenis aan de reacties en voer het juiste gesprek.
Ga de dialoog aan en wees oprecht geïnteresseerd in de denkwijze van de ander.
Stel vooral veel vragen!
Vraag om onvoorwaardelijke ondersteuning:
“Wat wij ook doen, steun ons en vertrouw erop dat wij het juiste doen.”
Spreek criteria af met je leidinggevende. Waar moet het ontwikkeltraject aan voldoen of welke maatstaven hanteren we?
Bijvoorbeeld:
Kwaliteit verhogend
De kosten binnen de marge
Iedereen doet mee en is betrokken
Benoem maximaal 3 criteria.
Tijdens onze trainingen is het bespreekbaar maken van het onderwerp ‘spanning en stress’ een terugkerend onderwerp. In de casussen die ter tafel komen worden spanning en stress regelmatig benoemd, zonder dat we eerst de verschillen (of de definitie van beide termen) besproken hebben. Is dat erg? Dat is afhankelijk van welke betekenis er aan de twee termen wordt gegeven. Ik zal met een voorbeeld verduidelijken waar ik op doel.
Binnen de complexe zorg wordt er met grote regelmaat gesproken over “oplopende spanning” bij cliënten. Dit wordt ook zo gerapporteerd en overgedragen. Maar heeft de ander dan ook een duidelijk beeld bij hoe deze oplopende spanning er uitziet? En misschien nog wel belangrijker, hebben we het dan nog steeds over hetzelfde?
De verschillen in wat we (denken te) zien, welke betekenis we hieraan verbinden en hoe we vervolgens gaan handelen, kan juíst zorgen voor meer onduidelijkheid, stress en overvraging. Maar hoe blijf je als team dan toch zo effectief mogelijk inspelen op wat de ander nodig heeft?
Wat is het verschil tussen spanning en stress?
Ik vind het belangrijk om de verschillen tussen spanning en stress binnen het team helder te krijgen door hierover met elkaar in gesprek te gaan. Door te leren hoe de ander kijkt, ben je sneller in staat om tot eenduidigheid te komen. De vervolgstap is de juiste termen te koppelen aan het gedrag waarmee je geconfronteerd wordt zodat iedereen dezelfde informatie krijgt. Wanneer iedereen ‘gedrag’ op dezelfde wijze bekijkt en benoemt, ben je als team in staat om hetzelfde te reageren (afgestemd op de cliënt).
In taal lijken de verschillen tussen spanning en stress misschien niet zo groot. Beide termen worden gebruikt om duidelijk te maken dat er invloeden zijn die ervoor zorgen dat er een bepaalde mate van verhoogde alertheid/spanning plaatsvindt. In de praktijk zien we veel grotere verschillen.
Spanning
Wanneer ik het in trainingen over spanning heb, blijkt dat het ervaren van spanning zowel positieve als minder positieve gevolgen hebben. Te denken valt aan “gezonde” spanning, wanneer je iets aangaat wat zowel spannend als leuk is.
Spanning kan optreden bij uitdagende situaties, zowel positief als negatief. De druk die we ervaren om te presteren kan enerzijds zorgen voor een gevoel van rusteloosheid, maar tegelijkertijd zorgt deze spanning ervoor dat we in beweging komen. Zonder spanning zou er geen reden zijn om ’s morgens je bed uit te komen. Wanneer je een situatie bent aangegaan die spannend was, is het gevoel van overwinning en/of ontwikkeling naderhand groot. Je hebt iets overwonnen!
Stress
Stress kent daarentegen voornamelijk negatieve gevolgen. De druk is te lang en te heftig aanwezig. Een resultaat hiervan kan zijn dat effectief reageren lastiger wordt. Wanneer je stress ervaart, werkt dit over het algemeen belemmerend. Het wordt in stresssituaties steeds lastiger om het overzicht te bewaren, keuzes te maken of überhaupt in beweging te komen.
Is een cliënt gespannen of gestrest?
Toch worden binnen de zorg de termen spanning en stress vaak door elkaar gebruikt. Herken je de uitspraak: “De cliënt had de hele dienst last van oplopende spanning.”?
Op zich een mooie omschrijving van een cliënt die het een dag wat lastiger heeft gehad, maar is dit wel nauwkeurig of duidelijk genoeg? En hoelang kan spanning blijven oplopen voor het overgaat in stress? Vooral wanneer er tijdens een dienst met “oplopende spanning” ook nog sprake is van grensoverschrijdend gedrag is het goed om stil te staan bij welke term het meest passend is. Gespannen of gestrest?
Een groot deel van de cliënten ervaart op dagelijkse basis een verhoogde mate van spanning. Dit kan met allerlei factoren te maken hebben, maar overvraging ligt hierdoor altijd op de loer. Als we van dit gegeven uitgaan, is het aannemelijk om te stellen dat de lijn tussen spanning en stress bij cliënten erg dun is. Voor de cliënt maakt het feitelijk niet uit welke termen wij gebruiken, hij of zij ervaart wat hij/zij ervaart. Het is aan de begeleiding om in te schatten of er (nog) sprake is van spanning (wat bijdraagt aan competentie ontwikkeling) of stress (met zijn doorgaans belemmerende werking).
Waarom is het onderscheid in terminologie zo belangrijk?
Wat mij betreft zou het juiste gebruik van de termen ‘stress’ en ‘spanning’ moeten leiden tot de juiste handelingen. De juiste term hanteren bij het gedrag dat je ziet, bepaalt namelijk (mede) welke interventies passend of minder passend zijn.
Bij stress kan geruststellen, overnemen of richting geven erg helpend zijn.
Bij spanning kan vertrouwen uitstralen, stimuleren en samen succeservaringen opdoen erg helpend zijn om spanning te reduceren en competenties te ontwikkelen.
Ik ben benieuwd of jullie onze visie ten aanzien van spanning en stress delen en ik ben geïnteresseerd om te horen hoe jullie op de werkvloer omgaan met de verschillende interpretaties van gedrag. Laat een reactie achter als je hier ideeën bij hebt en help collega’s en vakgenoten aan passende tips en inzichten.
Bij een instelling in het midden van het land was er sprake van een gebrek aan vertrouwen waardoor er onvoldoende basis was om met elkaar samen te werken. Daardoor heerste er een onveilig gevoel in het team. Het team ervoer geen eenheid en verbinding, maakte weinig gebruik van elkaars kwaliteiten en stemde de zorg die ze leverde onvoldoende met elkaar af. Ook was het team te groot en te complex om de zorg goed te organiseren. Kortom, er was een helder veranderverlangen op het niveau van samenwerking en verbinding.
De teamleider binnen het team kende blanco al van een ander traject. Daar had zij René aan het werk gezien bij een ander team waar sprake was van een vastgelopen situatie rondom een cliënt met een complexe zorgvraag. Ze werd enthousiast over de manier hoe hij daarmee omging en al snel perspectief bood. Dat wilde ze voor haar team ook!
De ondersteuningsvraag vanuit de organisatie:
Het team wat wij mochten ondersteunen is een afdeling voor psychiatrie waar mensen worden behandeld met ingewikkelde en ernstige psychiatrische problemen. Vaak gaat het om mensen met een combinatie van verschillende stoornissen. Bijvoorbeeld autisme en persoonlijkheidsproblematiek, een psychotisch toestandsbeeld of een antisociale persoonlijkheidsstoornis.
In een aantal gesprekken met het team en de teamleider kwamen we tot de volgende ondersteuningsvraag:
“Ondersteun ons met een ontwikkeltraject om samen met het team ontwikkeling, beweging en verbinding te creëren. In de wijze van behandelen en begeleiden, de wijze van organiseren en de ondersteuning van medewerkers. Met als resultaat dat het 1 team is dat op basis van vertrouwen effectief en resultaatgericht werkt, waarin kwaliteiten en ervaringen benut worden.”
Deze ondersteuningsvraag hebben wij vertaald in een ontwikkeltraject waarin het opbouwen van een hecht team centraal stond.
Het Blanco Team Ontwikkelingsprogramma (BTO) op maat
Om het team weer op basis van vertrouwen te laten werken, hebben we het team ondersteund met een Blanco Team Ontwikkelingsprogramma (BTO). Het BTO- programma is een beproefde en ondersteunende methodiek, wat bestaat uit het ontwikkelen van een jaarplan met resultaatgerichte doelen en acties. Het gehele traject bestond uit een 2-daagse training en 11 vervolgbijeenkomsten.
Tijdens de tweedaagse training ging het team aan de slag met een inspirerende visie voor het komende jaar. Het waren twee inspirerende en creatieve dagen waarin het team letterlijk in beweging werd gezet! Aan het eind van de tweede dag was er een eenduidige visie voor het komende jaar gecreëerd. Met een concreet plan van aanpak, gericht op daadwerkelijke beweging en ontwikkeling. Deze visie paste op 1 A4 die het team als ontwikkelposter heeft opgehangen.
Na de training stonden de vervolgbijeenkomsten op de planning. Daarin zijn we dieper ingegaan op actuele thema’s en onderwerpen die het team zelf aandroeg.
In de vervolgbijeenkomsten heeft het team regelmatig stilgestaan hoe zij de afgelopen periode hebben gepresteerd als het gaat om eigen houding, gedrag, acties en resultaten. Het team leerde zich op de toekomst te richten en kwam steeds meer op één lijn door telkens waardevolle lessen uit het verleden te trekken en die mee te nemen naar de toekomst. De discussies hierover leverde het inzicht, de energie, de inspiratie en nieuwe concrete acties op voor de volgende maand.
Afstemming en verbinding in visie en werkwijze
De kernwoorden in dit ontwikkeltraject waren:
afstemming en verbinding in visie en werkwijze
samenwerken en een hecht team vormen
vergroten van kwaliteit van zorg.
Na het ontwikkeltraject is er binnen het team meer verbinding en zoeken de teamleden elkaar meer op. Ze merken zelf dat er een andere en vooral professionelere manier van communiceren is. Vertrouwen is nu de basis en de spanning binnen het team is weg. Oftewel: ze zijn en werken meer als één team. Na de laatste bijeenkomst zijn ze uit eten geweest en de resultaten waren goed zichtbaar. Zoals ze ons zelf vertelden: “De sfeer was goed, er was veel lol en humor”.
Het pittige gesprek voeren
“We zijn nu 1 hecht team dat professionaliteit uitstraalt. We zijn in staat om inhoud en betrekking van elkaar te scheiden.”, aldus de teamleider. Door het formuleren van een visie waar iedereen achterstaat, is verbinding en afstemming nu nog steeds te zien. De communicatie binnen het overleg en de intervisies is sterk verbeterd. Het team is veel meer in staat om het echte gesprek met elkaar te voeren over de zorg en visie. De basis van samenwerken en zorg staat. Het team geeft elkaar meer feedback en zijn in staat om grenzen aan te geven en zichzelf kwetsbaar op te stellen. Wel hebben ze nog stappen te zetten in het voeren van een pittige gesprek als emoties oplopen.
We vroegen aan de teamleider wat zij als resultaat ziet van de trainingen:
“Wat we wilden loslaten is ook echt losgelaten. Het team is pro-actiever en luistert meer naar elkaar. De cultuurverschuiving en de ontwikkeling is nog steeds gaande.
De tijdens het traject ontwikkelde visie door het team hangt nog steeds op kantoor en de gesprekken daarover worden nog steeds gevoerd. De gekozen thema’s raken nog steeds de kern. Het team blijft in beweging.
Ik voel mij meer in verbinding met het team en ben beter in staat om ingewikkelde processen te begeleiden. Maar ook ben ik hierdoor beter in staat om openheid en kwetsbaarheid te laten zien waardoor ik een stevigere positie als leidinggevende heb. Door de verbinding en afstemming binnen het team verlopen evaluaties met patiënten ook positiever. Dat wordt zeker door de patiënt gevoeld. De algehele kwaliteit van zorg is gegroeid.”
Terugblik op het traject
Aan het begin van het traject was er sprake van weerstand, maar gedurende het traject hebben we er samen met het team hard aan gewerkt om het vertrouwen op te bouwen. Dat is meer dan gelukt! We zijn trots op wat het team heeft bereikt in de samenwerking en het opbouwen van een hecht team.
Vanuit het team kregen we terug dat ze zich op een prettige manier ondersteund gevoeld hebben. We hielden hen vaak een spiegel voor. Soms op een pittige en confronterende manier, maar altijd passend en respectvol. Daarnaast hebben ze het als fijn ervaren dat het programma flexibel werd ingestoken en dat ze veel ruimte kregen om zelf zaken op de agenda te zetten.
Door het traject zijn ze aan het denken gezet en zijn ze in staat nu anders te kijken naar hun eigen werkwijze en de zorg die ze leveren.
Heb je vragen of ben je geïnteresseerd in ons BTO-traject? Stuur ons gerust een mail of bel ons op.
Jeroen is één van onze ‘omgaan met agressie en grensoverschrijdend gedrag’ trainers. Afgelopen zomer heeft hij een traject begeleid bij Zorgburo de Liemers. Binnen Zorgburo de Liemers heerste er onduidelijkheid over hoe om te gaan met agressie en grensoverschrijdend gedrag. De woorden ‘verbinding’ en ‘afstemming’ stonden centraal in dit traject. We hebben diverse themabijeenkomsten georganiseerd voor de omgang met agressie. Benieuwd hoe we samen met dit team stappen hebben gezet?
Wie is Zorgburo de Liemers?
Zorgburo de Liemers biedt begeleiding en behandeling aan kinderen, jongeren en volwassenen en hun omgeving. Zij geven ondersteuning waar problemen zijn ontstaan als gevolg van of mede veroorzaakt door autisme.
De medewerkers die deze bijeenkomsten hebben bijgewoond, zijn werkzaam op de afdeling ‘vrije tijd’. Onderdeel van de werkzaamheden zijn de maandelijks terugkerende weekendjes weg voor kinderen met een beperking.
Hoe om te gaan met agressie en grensoverschrijdend gedrag?
Het team van Zorgburo de Liemers heeft altijd al veel vanuit eigen inzicht en ervaringen begeleiding gegeven. Daarbij werd steeds vaker de vraag gesteld of (nog) de juiste dingen werden gedaan. Door een veranderde doelgroep werd de vraag om duidelijkheid en afstemming steeds groter. “Wat doen we wel en wat niet?”.
Vanuit het team en de opdrachtgever ontstond de volgende ondersteuningsvraag:
“Hoe creëren we meer helderheid, duidelijkheid en veiligheid voor cliënten en begeleiders als het gaat om omgaan met agressie en grensoverschrijdend gedrag?”.
Themabijeenkomsten: verbinding & afstemming
Om daar helderheid in te krijgen, zijn ze de dialoog over de huidige situatie met elkaar aangegaan. “Hoe pakken we zaken aan en hoe kan het beter?”. We hebben diverse themabijeenkomsten georganiseerd in het kader van omgaan met agressie. Om een beeld te krijgen van de problemen in de praktijk bij dit team, heeft Jeroen voorafgaand aan het traject een dagdeel met het team meegekeken.
Welke betekenis geven we aan agressie en grensoverschrijdend gedrag?
Tijdens de bijeenkomsten hebben we regelmatig stilgestaan bij de manieren van kijken naar de praktijk. Daarbij stonden de thema’s ‘verbinding’ en ‘afstemming’ centraal. We vroegen de medewerkers hoe zij agressie en grensoverschrijdend gedrag ervaren en welke betekenis zij aan gedrag geven, denkend en kijken door hun eigen bril. Welke ervaringen en overtuigingen spelen hierbij mee en hoe ga je hiermee om? Door hier gesprekken over te voeren, werd duidelijk waar de ontwikkelbehoeften lagen en konden ze hier zelf verder vorm aan geven.
Er is afwisselend plenair en in subgroepen gewerkt met diverse vraagstukken. We hebben onze blanco visie ten aanzien van omgaan met agressie en grensoverschrijdend gedrag met het team gedeeld. Er is ook gebruik gemaakt van blended learning door de combinatie van E-learning, praktijkbijeenkomsten en ervaringsgericht leren (inzet trainingsacteur).
Helderheid, duidelijkheid en veiligheid binnen het team
Na de themabijeenkomsten hebben de deelnemers ontwikkelingen doorgemaakt op identiteitsniveau in plaats van op instructieniveau. De deelnemers weten nu van elkaar hoe zij kijken en omgaan met agressie en grensoverschrijdend gedrag. Binnen de organisatie is duidelijk geworden welke onderwerpen vragen om duidelijkere richtlijnen en hulpmiddelen en welke verantwoordelijkheden hieraan verbonden zijn. Het team van Zorgburo de Liemers heeft al grote stappen gezet, maar weet ook dat er nog verdere stappen gezet moeten worden op het gebied van verbinding en afstemming.
Vanuit blanco hebben we het advies gegeven om verder te gaan met het zetten van de juiste stappen in de goede richting. Omgaan met agressie en grensoverschrijdend gedrag zal altijd een aandachtspunt blijven om de wenselijke beweging en ontwikkeling daadwerkelijk te creëren. Het team kan daar zelf of in samenwerking met blanco organisatieontwikkeling verdere stappen in zetten.
Terugblik op het traject
Tijdens het traject hebben we uitgebreid stilgestaan bij de inzet en functie(s) van gedrag. Daarnaast heeft de nadruk gelegen op het uitwisselen van ervaringen en bespreekbaar maken van de verwachtingen en wensen van zowel cliënten, begeleiders als organisatie. Iets wat wij erg belangrijk vinden!
Door met elkaar het pittige gesprek te voeren over verwachtingen, visie, overtuigingen en interpretatie van gedrag, is er duidelijkheid ontstaan waar de ontwikkelwens ligt en wie zich bezig gaat houden met het creëren van beweging en duidelijkheid.
Er zijn mooie gesprekken gevoerd met een enthousiaste club bevlogen mensen, die zeker gaan zorgen voor een nog beter klimaat voor alle betrokkenen.
Heb je vragen of lijkt ons traject agressie en grensoverschrijdend gedrag je interessant voor jouw team? Stuur ons gerust een mail of bel ons op.
Zorgburo de Liemers biedt begeleiding en behandeling aan kinderen, jongeren en volwassenen en hun omgeving. Zij geven ondersteuning waar problemen zijn ontstaan als gevolg van of mede veroorzaakt door autisme.